26.09.2019 Tarihinde gündüz saatlerinde gerçekleşen 5.7 derecelik deprem tüm İstanbul’da büyük korkuya sebep oldu. Bu deprem ile birlikte insanların aklına depremi önceden bilmek mümkün mü? gibi bir çok soru geldi. Peki, gerçekten depremi önceden bilebilir miyiz? Depreme karşı nasıl önlem alınır?
Daha önceden yapılan bir çok bilimsel araştırma hayvanların ve haşerelerin depremi saniyeler hatta dakikalar önce bildikleri ve hissettikleri yönünde! Bu araştırmalar ile insanlar hayvanları eğiterek bu durumu daha profesyonel yönetebilmek adına çözümler geliştirmeye çalıştılar fakat ; canlıların depremi belli saniyeler öncesinde hissetmesi insanların önlem almasına imkan tanımadı.
26.09.2019 Depremi, 26.09.2019 tarihinde gündüz saatlerinde gerçekleşen depremde özellikle gece ortaya çıkan haşereler ve insanlar ortamdayken ortaya çıkmayan Fare, kemirgen türü canlıların depremden hemen önce ortaya çıktıkları gözlemledik. Gözlemlermizce depremden hemen önce ilaçlama yapan teknisyenlerimiz gündüz ortaya çıkmaması gereken bir çok böcek türünün ve farelerin yaptıkları ilaçlama ve kontroller esnasında bir anda ortamda çok fazla sayıda haşere ve böcek gözlemlediklerini bildirdiler. Bu durum akıllara tekrar canlıların depremi hissediyor mu ? Sorusunu gündeme getiriyor ve aynı zamanda da İlaçlama firması olarak yaşamış olduğumuz bu tecrübe canlıların depreme karşı duyarlı olduklarını ispat etmiş olduğunu gösteriyor.
Bilim adamları, Marmara depremi öncesindeki 773 sıra dışı vaka ile Kobe depremi öncesindeki 1711 sıra dışı olayı karşılaştırdı. İnsan ve hayvan davranışlarındaki olağan dışılık iki ülkede de birinci sırada yer aldı. Nebat, hayvan ve havadaki olağan dışı olaylarda her iki ülkede aynı sonucu veriyor.
Köpek: Çok yüksek sesle, uluma ve ağlama, havlayarak sahibini bina dışına çıkarma, bir şey yemememe, tek doğrultuda koşturup geri dönme, toprağı kazma, göğe bakma, yeri dinleme, sahibini ısırma, ortadan kaybolma, kümeleşme.
Kedi: Evi terk etme, ortadan kaybolma, huzursuz ve hazince ağlama, yavrusunu bina dışına taşıma, tırmanma, karın üzeri yerde sürünme, sahibinin kucağından inmeme, sahibini ısırma, yemek yememe.
Koyun: Hazince meleme, kümeleşme.
İnek: Böğürme, kümeleşme, tek doğrultuda dizilme, otlaktan ahıra dönmemekte ısrar, sağılırken saldırganlaşma, sahibine yakın durma isteği.
At: Tepinme, horuldama, sıçrama, çiftlikten kaçma.
Yarasa: Dinlenmeksizin daire çizerek uçmak
Horoz: Zamansız ötme, tek doğrultuda yukarı doğru sıçrama, telaşla çığlık atma, çırpınma.
Muhabbet Kuşu: Yüksek sesle ötme, çırpınma, uçma, adım atma, yememe ve neşeli ötmeme.
Martı: Gökyüzünde ağlama, gece bile denizden karaya doğru uçma, çatılarda kümeleşme.
Karga: Pencerelere ve otomobillerin metalik kısımlarına pike yapma, hava sıcak olmasına karşın çatılarda kümeleşme.
Kırlangıç: Dinlenmeksizin dairesel olarak uçma, göç vakitı olmamasına rağmen tek doğrultuda göç.
Yengeç: Deniz diplerindeki naturel ortamları terkederek deniz ortasında yüzme, deniz kıyısında ölü yengeç kümeleri.
Kertenkele: Evleri salgın etme.
Yılan: Toprak altında çıkarak yeryüzünde kümeleşme
Kurbağa: Neşeli ötmeme, doğal ıslak ortamlarından taş üstüne veya kuru otlara çekilme, evlere kadar tırmanıp, camlara yapışma.
Sivrisinek veya Böcekler:
Sivrisinek: Ortadan kaybolma ya da aşırı çoğalma.
Sinek: Ortadan kaybolma, insanlara yapışma ve saldırgan şekilde ısırma, dönerek uçma ve vızıldama.
Arı: İnsanları saldırarak sokma, vızıldama.
Karınca: Yavrularıyla beraber yuvayı terk etme ve ağaçlara tırmanma, evleri istila.
Örümcek: Evleri salgın,
Çekirge: Hiç ötmeme, kümeleşme.
Hamam Böceği: Üst kat evlere çıkarak pencerelerde kümeleşme
Yer solucanları: Ev içlerine girme.
Işıma: Depremden hemen önce başlayıp zelzele anına kadar görülen kırmızı, mavi ve yeşil renkli ışımalar.
Sis: Depremden birkaç saat önce siyah — gri renkle başlayıp zelzele sırasında ansızın bastıran yoğun şekilde sis.
Bulut: Depremden bir ile 12 saat önce görülebilen çizgiler halinde dizilmiş bulutlar.
Gökyüzü: Kızıl, pembe, kırmızı, turuncu renkli gökyüzü 7’den büyük depremden bir iki ay önce, 4 büyüklüğündeki depremlerden ise 7 — 8 gün önce görülebiliyor.
Ay: Sönmüş ya da kırmızı renkli ay depremden bir gün önce ortaya çıkabiliyor.
UFO: UFO olarak yorumlanan kırmızı, mavi, yeşil ya da floresan lamba ışığı parlaklığında a-teş topları bir ay öncesinde görülebiliyor.
Yıldız: Yere çok yakın, çok sayıda ve çok parlak yıldızlar depremden bir gün önce ortaya çıkıyor.
Rüzgar: Aniden çıkan, çok şiddetli esen, yazın bile üşüten rüzgar depremden 10 — 12 saat önce ortaya çıkıp birkaç dakika kala bitebiliyor.
Hava: Uzun devam eden aşırı sıcak, nemli, yağmursuz, rüzgarsız ve çok sıkıcı havalar
Deniz, kuyu, kaynak ve kaplıca sularında ısı artışı, ani ve sebepsiz dalgalar, deniz dibinde hareketlenme, deniz suyu yüksekliğinde artış, deniz kıyısında çamurlaşma ve midye, yosun, balık ve ölü yengeçlerde birikim, deniz dip balıklarının denizin orta ve yüzeyinde yüzmesi, deniz kıyısında kümeleşmiş balıkların insanlardan ürk-memesi, kümeleşmiş Yunus balıklarında panik halinde göç, depremden 7—8 gün önce balıkçı kayıtlarına bakılırsa yakalanan balık miktarında önemli bir artış, karada toprak altından gelen deniz dalgası sesi.
17 Ağustos depremini yaşayanlar zelzele bölgesinde yukarıdaki sıra dışı olayların yaşanmış olduğunu onay ediyorlar.
Erguvan Ağacı: Ağaç yapraklarında düzgüsel döneminden önce sararma ve dökülme, bazı türlerinde kuruma.
Begonya: Saksı çiçeklerinde içe doğru kıvrılarak kapanmış ve buruşmuş yapraklar, normalde çiçek açarken zelzele öncesindeki yaz çiçeklen-me olmayışı.
Çam Ağacı: Yeni sürgün sayısında hızlı artış, dalların gövdeye bağlı kısımlarındaki yapraklarda zelzele daha sonra yanık şeklinde kavrulma tespiti.
Paşa Kılıcı: Yeni sürgün sayısında hızlı artış ve hızlı gelişme.
Afrika kökenli salon bitkileri ve akşam sefası: Suyu çekilircesine yapraklarda solma.
Kuvar Saat: Normalden ileri ya da geri kalması.
Florasan Lamba: Depremden birkaç dakika önce ani voltaj düşüklüğü sebebiyle sönükleşme ya da ani parlama.
Telsiz: Parazitlenmeler sebebiyle mevzuşmaların dinlenememesi.
Telefon: Depremden birkaç dakika öncesinde telefonun kendiliğinden çalması.
Cep Telefonu: Depremden birkaç dakika öncesinde cep telefonu üzerindeki küçük renkli lambaların, yanıp sönme frekansının değişimi, deprem sırasında ışık yayması.
Otomobil Motoru: Depremden birkaç dakika önce çalışan motorda anlaşılmaz gürültü, motorun ters yönde döndüğünün fark edilmesi.
Oto Teybi: Hafıza karışıklığı, kanal atlama.
Radyo: Parazitlenme, kendiliğinden kanal karışıklığı, yankılanma.
TV: Depremden günler önce başlayan parazitlenme, kendiliğinden kanal atlama, ses şiddetinin kendiliğinden yükselip alçalması, uzaktan kumanda aletinin çalışmaması.
Video: Kapalı olmasına karşın kendiliğinden açılıp kapanma.
Çamaşır Makinesi: Boşaltma motorunun çalışmaması.
Buz Dolabı: Normalden çok sessiz çalışırken garip sesler çıkarma
Mevcut şartlarda depremin önceden belirlenmesi imkansız gibidir. Bilimin bugünkü imkanları ile depremin önceden belirlenmesi mümkün değildir. Depremlerin hava durumu benzer biçimde önceden tahmin edilebilmesi için güvenli bir metot bulunmamaktadır. Sadece bu konuda çeşitli bilimsel çalışmalar devam etmektedir.
Deprem, İstanbul Depremi,
