Çiyanlar, Chilopoda sınıfına ait eklembacaklılardır. Düzleştirilmiş bir gövdeye sahiptirler ve türlere bağlı olarak 15 ila 177 çift bacağa sahip olabilirler. Çiyanlar, ormanlar, çöller ve mağaralar dahil olmak üzere çok çeşitli ortamlarda bulunur ve en çok nemli veya nemli alanlarda bulunurlar. Tipik olarak gececidirler ve gün boyunca kayaların, kütüklerin ve yaprakların altı gibi karanlık, nemli yerlerde saklanarak bulunabilirler.
Çiyanlar etoburdur ve böcekler, örümcekler ve solucanlar gibi çok çeşitli küçük hayvanlarla beslenirler. Avlarını yakalamak ve öldürmek için keskin pençelerini ve zehirli dişlerini kullanırlar. Dev çiyan gibi bazı çiyan türleri insanlara ağrılı bir ısırık verebilir ve ısırık bölgesinde şişlik ve kızarıklığa neden olabilir. Bununla birlikte, çoğu çiyan türü insanlar için tehlikeli sayılmaz.
Çiyanlar, vücut segmenti başına bir çift bacağı olan benzersiz bir vücut yapısına sahiptir. Bu, hızlı ve verimli hareket etmelerini sağlayarak onları mükemmel avcılar yapar. Ayrıca kafalarında çevrelerini algılamak ve avlarını bulmak için kullandıkları bir çift anten vardır.
Çiyanların yumurta aşaması, larva aşaması ve yetişkin aşamasını içeren bir yaşam döngüsü vardır. Tipik olarak yumurtalarını nemli toprağa veya yaprak çöpüne bırakırlar ve onları koruma amacıyla sarılırlar. Yumurtalar küçük, bacaksız larvalara dönüşür. Larvalar büyüdükçe daha fazla vücut segmenti ve bacak geliştirerek sonunda yetişkin aşamasına ulaşırlar. Yetişkin çiyanlar birkaç yıl yaşayabilir.
Çiyanlar, yırtıcı olarak ekosistemlerinde önemli bir rol oynar. Böcek ve diğer küçük hayvanların popülasyonunu kontrol etmede yardımcı olur. Ayrıca kuşlar, kertenkeleler ve memeliler dahil olmak üzere çeşitli hayvanlar için yiyecek görevi görürler.
Çiyanlar çok çeşitli ortamlarda bulunan eşsiz ve büyüleyici bir eklem bacaklı grubudur. Etoburdurlar ve avlarını yakalamak için zehirli dişleri kullanırlar.
Bazı çiyan türleri insanlara acı verici bir ısırık verebilse de, çoğu tür tehlikeli sayılmaz. Yırtıcı olarak ekosistemlerinde önemli bir rol oynarlar ve aynı zamanda birçok hayvan için önemli bir besin kaynağıdırlar.
Çiyanlar, birçok segmenten oluşan vücut boğumlarına, bir çok bacağa sahip uzun bir eklem bacaklı haşere türüdür. Çiyanlar genellikle toprak, kaya ve kütüklerin altı gibi karanlık ve nemli alanlarda yaşamayı tercih ederler. Etoburdurlar ve Genel olarak böcekleri ve diğer küçük memeli canlıları da avlayabilirler. Genel olarak zehirsiz olmalarına karşın bazı türleri zehirlidir. Zehirleri alerjik durumlar haricinde insanlar için ölümcül değildir.
Genel Özellikleri
Genel Davranışları
Nemli ortamlarda yaşayan yırtıcı (predator) haşerelerdendir. Geceleri Böcek ve örümcekleri avlayarak beslenirler. Kırkayakların her vücut tipinde iki çift ayakları olmasına karşılık, çıyanların bir çift ayakları olması bu iki türün ayırt edici özelliklerindendir. Çok uzun ayaklarıyla tanınan ev çıyanları hariç, nadiren iç mekanlarda karşılaşılabilir.
Yaşam Alanları
Dış alanlarda, toprakla teması olan rutubetli ve korumalı yerlerde yaşarlar. İç alanlarda, süpürgeliklerde, kapı ve pencere aralarında, bodrum ve garaj gibi mekanlarda da duvarlarda yürürken görülürler.
Çiyan sokması çiyanların kıskaca benzeyen dişleri ısırması ile gerçekleşen bir durumdur. Çiyan sokması çiyanların iğneleri olmadığı için bu şekilde gerçekleşmektedir. Bu dişlerden salgıladıkları zehir sıvısını da encekte ederler.
Çiyan sokması eylemi onların avlarını etkisiz hale getirmek yada kendilerini savunmak amacıyla gerçekleşir.
Genel olarak çiyan zehri insanlara zararlı değildir. Isırılan alandatipik olarak yalnızca ısırık bölgesinde ağrı, kızarıklık ve şişlik gibi hafif semptomlara neden olur.
Bununla birlikte, bazı çiyan türleri zehirli olabilir ve ısırıkları bulantı, kusma ve kas spazmları gibi daha ciddi semptomlara neden olabilir.
Bir çiyan sokması yaşadıysanız aşağıdaki adımları izlemeniz önerilir:
Bazı türler zehirli olabileceğinden ve daha şiddetli semptomlara neden olabileceğinden, sizi ısıran çiyan türünü belirlemek de önemlidir. Şüpheniz varsa veya herhangi bir endişeniz varsa, tıbbi yardım almak her zaman en iyisidir.
Çiyan Yavrusu, büyüdükçe ve geliştikçe metamorfoz adı verilen bir şekil değiştirme sürecinden geçerler. Çiyan Yavrusu yumurta içinde meydana gelir. Yumurtalar anne çiyan gözetiminde herhangi bir parazit oluşumunun önüne geçmek vasıtasıyla onlara sarılarak geçer.
Yumurtadan çıkan çiyan yavruları küçük, bacaksız ve gözsüz larvalara dönüşür. Büyüdükçe kabuklarını dökerek yenisi ile değiştirirler. Her kabuk değişiminden sonra, yetişkin formlarına ulaşana kadar daha fazla segment ve bacak geliştirirler.
Çiyan yavruları genellikle taş ve ağaşların altı gibi karanlık ve nemli alanlarda bulunurlar. Dışardaki yırtıcılara karşı daha savunmasız oldukların bu şekilde davranmayı tercih ederler.
Çiyan yavrusu gelişim aşamasında iken daha küçük böcek ve örümceklerle beslenirler.
Büyümeye ve Kabuk değiştirmeye devam ettikçe çiyan yavruları yetişkin çiyanlarda olduğu gibi gözlerini ve hızlı hareket etme yeteneği gibi özelliklerini geliştireceklerdir. Bununla birlikte avlarını yakalamak ve etkisiz hale getirmek için kullandıkları zehirli dişleri de geliştirecekler.
Bir çiyanın ömrü türüne göre değişkenlik gösterir. Genellikle çoğu çiyan doğal yaşam alanında 2-5 yıl arası bir ömre sahiptir.
Çiyanlar etçil beslenen böceklerdir. Tabiat içinde önemli görevleri bulunmasına rağmen yaşam alanlarımız içinde karşılaştığımızda agresif ve bizleri ısırarak tepki veren haşerelerdir. Isırıkları oldukça can yakıcı ve zehirli olabilir. Ev çiyanları dış ortamdaki çiyanlardan daha farklı bir görünüşe sahiptir.
Yaşam alanlarınızda, evinizde, işyerinizde veya bahçenizde sizi tedirgin eden çiyanlardan profesyonel, Sağlık Bakanlığı Ruhsatlı çiyan ilaçlama hizmeti ile sizleri kurtarıyoruz.
Çiyan ilaçlama ile alakalı daha fazla bilgi almak için Mutlaka Tıklayınız!: Çiyan İlaçlama
